Werken in het onderwijs is het mooiste wat er is, want kinderen geven je energie met hun vrolijkheid en kijk op dingen. Zij kunnen nog out-of-the-box denken en verrassen me regelmatig met mooie levenslessen en uitspraken. Het zijn kinderen die je regelmatig een spiegel voorhouden, je aan het lachen maken en ervoor zorgen dat jij een goed voorbeeld voor ze kunt zijn. Ik houd van de humor, alertheid en scherpzinnigheid van hoogbegaafde leerlingen.
De dagelijkse lessen rekenen, taal en spelling zorgen in mijn fulltime groep hoogbegaafden die uitvallen in het reguliere onderwijs voor een grote uitdaging. Het zijn vaak vakken waar hun gebreken blijken en hun interesse niet ligt. Vakken als wereldoriëntatie, projecten, gym en creatieve vakken zorgen vaak voor een andersoortige uitdaging. Daar lopen ze ook wel tegen grenzen aan, maar de vakken wegen anders en zaken als automatiseren en herhaling spelen een minder belangrijke rol. Doordat ze een bepaalde interesse hebben, kunnen ze vaak wel doorpakken met hulp en een flinke dosis doorzettingsvermogen.
Toevallig bespraken we het gebrek aan motivatie voor een taak deze week nog eens tijdens een les psycho-educatie: Wat maakt dat je soms niet aan het werk kunt gaan? Wat maakt dat jij je motor soms niet gestart krijgt? De antwoorden die je krijgt zijn weinig verrassend voor mij: Geen zin, saai, ik ben moe, ik kan me niet concentreren, ik snap niet wat de bedoeling is. Samen bedenken we hoe je dit soort redenen kunt ombuigen. Wat betekent geen zin nou eigenlijk? Is dat voor iedereen hetzelfde?, vroeg ik. Nou, nee dus, zo bleek.
Want de een kan niet starten met rekenen, omdat “ik toch al weet dat het me niet gaat lukken” of “ik weet toch al dat ik hulp nodig heb” of “als het moeilijk is schiet het werken niet op”. En een ander denkt: Deze sommen kan ik allang dromen, waarom moet ik dit doen? Waar heb ik dit voor nodig? Een saaie taak is dus niet langer alleen maar saai, het geeft reden tot nader onderzoek en gesprek.
Als juf de dankbare taak om samen met de leerlingen uit te zoeken welke reden er zit achter het gedrag en hierover met het kind in gesprek te gaan. We denken samen na over wat erachter zit en bedenken oplossingen. Voor onszelf en voor elkaar. Ze merken dat ze niet de enige zijn met dit probleem en dat er ook kinderen in de klas zitten die al een manier voor zichzelf hebben gevonden. Dus zoals een leerling ons de tip gaf: “Soms zeg ik gewoon tegen mezelf, kom op, niet zeuren maar gewoon DOEN!” En werkt het niet? Dan zoeken we door totdat we iets vinden dat bij jou past en ook werkt. We geven het niet op!
Wat lastig is, is dat je de resultaten van je inspanningen niet kunt meten met een toets. Hoe maak je dit soort doelen inzichtelijk? Hoe laat je kinderen voelen dat ze aan het groeien zijn? Hoe maak je dit concreet? Onze school heeft gekozen voor portfoliogesprekken om eigenaarschap bij leerlingen te bevorderen. Twee keer per jaar vertellen onze leerlingen hun ouders onder begeleiding van de leerkracht over hun eigen leerproces tijdens het portfoliogesprek. Ze hebben werk uitgekozen waar ze moeite voor hebben gedaan en van hebben genoten en ze leren terugkijken op hun ontwikkelingsproces. Op deze momenten is het vaak heel duidelijk welke groei ze doormaken en elke keer weer geniet ik enorm van deze gesprekken en inzichten die ik ermee opdoe. Het geeft weer input voor de periode die komt, voor zowel het kind, de ouders als de leerkracht.
Zoals ik al zei aan het begin: op dit soort momenten is onderwijs zo geweldig mooi!
Maartje van Geloven
Maartje, zo herkenbaar en wat heb jij dat duidelijk omschreven. Helpende gedachten met de kinderen bespreken en samen zoeken naar de best volgende stap. Dat proces is van belang.